«Οφείλουμε να γνωρίζουμε την τοπική ιστορία και να δώσουμε και στα παιδιά μας την ευκαιρία να την μάθουν. Όχι μόνο γιατί υπήρξαν κάποια γεγονότα που καθόρισαν τη μοίρα όλης της πατρίδας μας, αλλά κυρίως γιατί πιστεύουμε ότι γνωρίζοντας την τοπική ιστορία εκτιμούμε τον τόπο μας, τον αγαπούμε και νοιαζόμαστε περισσότερο γι’ αυτόν». Με αυτά τα λόγια ο Δήμαρχος Δέλτα Ευθύμιος Φωτόπουλος «άνοιξε» την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εκδήλωση με τίτλο «Ο Μεγάλος Πόλεμος και η κατάρριψη του Ζέπελιν στις εκβολές του Αξιού ποταμού», που πραγματοποιήθηκε στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Χαλάστρας «Δημήτριος Κ. Χαντές» στο πλαίσιο της μεγάλης έκθεσης «Souvenirs de Salonique», σε συνεργασία με το Γαλλικό Προξενείο και το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης.
«Αυτός ήταν ο στόχος μας όταν πήραμε τη σκυτάλη που κράτησε πρώτος ο τότε Δήμαρχος Χαλάστρας Γρηγόρης Χαντές και τα μέλη της δημοτικής του ομάδας, αλλά και ο Νίκος Κράββας, και αναδείξαμε το γεγονός της συμβολής των κατοίκων της Κουλακιάς στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας το 1912. Αυτός ήταν ο στόχος μας όταν φτιάξαμε το μνημείο ως ελάχιστη αναγνώριση αυτής της προσφοράς, αφού έπρεπε να περάσουν 104 χρόνια από εκείνη τη συγκλονιστική ημέρα. Αυτός είναι ο στόχος όταν αποφασίσαμε να ζητήσουμε και να πάρουμε από την ΓΑΙΑΟΣΕ το κτίριο του παλαιού σιδηροδρομικού σταθμού Σίνδου για να το διασώσουμε και να το μετατρέψουμε σε Κέντρο Διάδοσης της Τοπικής Ιστορίας και Λαογραφίας. Αυτός είναι ο στόχος όταν θυμόμαστε την εκτέλεση των Διαβατών, ή την τραγωδία των ψαράδων στη Χαλάστρα» υπογράμμισε ο κ. Φωτόπουλος σχετικά με την προσπάθεια που κάνει τα τελευταία χρόνια ο Δήμος Δέλτα να φωτίσει όλες τις πτυχές της τοπικής ιστορίας, ο οποίος ευχαρίστησε θερμά τον Γάλλο Γενικό Πρόξενο στη Θεσσαλονίκη Phillip Ray, τους ομιλητές και τους παρόντες.
Η υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων και Επικοινωνίας του Γαλλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης κ. Κατερίνα Σπυροπούλου μετέφερε τον ένθερμο χαιρετισμό του Γενικού Προξένου σχετικά με την πρωτοβουλία του Δημάρχου Δέλτα Ευθ. Φωτόπουλου να αναδείξει το γεγονός αλλά και για την εκδήλωση.
Ο κ. Βλάσης Βλασίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας πραγματοποίησε αρχικά μια εισήγηση με θέμα «Ο Μεγάλος Πόλεμος και το Μακεδονικό Μέτωπο», αναφερόμενος στο γενικό πλαίσιο που είχε δημιουργηθεί στη Θεσσαλονίκη την αποχή του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου (1914-1918) που διαδραματίστηκε το γεγονός της κατάρριψης του Ζέπελιν.
Στη συνέχεια, ο κ. Βασίλειος Νικόλτσιος, Διευθυντής Ελληνικού Φαρμακευτικού Μουσείου, μίλησε διεξοδικά για την ιστορία της κατάρριψης του Ζέπελιν στις εκβολές του Αξιού ποταμού, τη μεταφορά του στο Λευκό Πύργο, την επανασυναρμολόγησή και το ρόλο των συμμαχικών στρατευμάτων και των Γάλλων στρατιωτών σ’ αυτήν.
Στη 01:45 της 5ης Μαΐου 1916 η αντιαεροπορική άμυνα της Θεσσαλονίκης και τα φώτα του συμμαχικού στόλου, που είχε αγκυροβολήσει στον Θερμαϊκό κόλπο, εντόπισαν το γερμανικό αερόπλοιο Ζέπελιν, στην προσπάθειά του να βομβαρδίσει για τρίτη φορά την πόλη.
Το αγγλικό θωρηκτό «Αγαμέμνων» έριξε την καθοριστική βολή και το Ζέπελιν κατέπεσε στον Βαρδάρη κοντά στις εκβολές του ποταμού Αξιού. Το αγγλικό στρατηγείο ανακοίνωσε λίγο αργότερα πως «Το Ζέπελιν κατέπεσε στις 3:37 π.μ. εις απόστασιν 3/4 του μιλίου από της ακτής, εις αβαθείς αμμώδεις προσχώσεις του Βαρδάρη μεταξύ των παλαιών και των νέων εκβολών»…
Στις 18 Μαΐου, ο σκελετός του αερόπλοιου μεταφέρθηκε και εκτέθηκε μπροστά στον Λευκό Πύργο. Κάτοικοι της πόλης και στρατιώτες των συμμαχικών στρατευμάτων μαζεύονταν για να θαυμάσουν από κοντά το «τέρας» και να πάρουν ένα κομματάκι αλουμινίου, ένα μέταλλο τελείως άγνωστο για την εποχή εκείνη, με το οποίο κατασκεύασαν δαχτυλίδια, δίσκους, σουβενίρ και άλλα αναμνηστικά.
Εντυπωσιακά ήταν τα εκθέματα που παρουσιάστηκαν στη διάρκεια της εκδήλωσης: αντικείμενα του Ζέπελιν, όπως έντυπα που παρουσιάζουν το γεγονός, κειμήλια του αντιτορπιλικού “Αγαμέμνων” που κατέρριψε το Ζέπελιν αλλά και του γαλλικού στρατού, από τη συλλογή Βασιλείου Νικόλτσιου. Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος Γιάννης Κεσσόπουλος.
Την εκδήλωση τίμησαν, μεταξύ άλλων, με την παρουσία τους ο εκπρόσωπος της Ναυτικής Διοίκησης Βορείου Ελλάδος α/στης Μπιζής, ο Αντιπεριφερειάρχης Κ. Πάλλας, η Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Δέλτα Μ. Δημοπούλου, οι Αντιδήμαρχοι Δ. Καμανάς και Π. Σάκας, οι Δημοτικοί Σύμβουλοι Χρ. Παπαγεωργίου, Κ. Κουκούλη, ο Δήμαρχος Λαγκαδά Γ. Καραγιάννης, ο π. Δήμαρχος Χαλάστρας Ν. Κράββας, ο δωρητής Κ. Χαντές, ο Διευθυντής του Μουσείου Βαλκανικών Πολέμων Γέφυρας Λ. Μικρόπουλος, ο π. Πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Θερμαϊκού Κόλπου Θ. Κουιμτζής, η Πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Χαλάστρας Μ. Μπαϊμάκη, καθώς και εκπρόσωποι του Χορευτικού Χαλάστρας και του Συλλόγου Δράσεων και Πολιτισμού «Η Χαλάστρα».